Coffor Aur GIG

Faint ydych chi'n ei hennill gyda'ch swydd?

Di-waith? Myfyriwr? Llai na £20,000, £40,000? Digon lwcus i ennill mwy na £100,000?

Yn fawr syndod i bawb, does bron dim o'r doctoriaid cyffredin yn ennill llai na £100,000. Petai doctor yn ennill £100,000 y flwyddyn, gan anwybyddu trethi ac yn gweithio 37.5 awr yr wythnos, mae'n cymyd £55 yr awr. Mae hyn yn fwy mewn gwirionedd gan fod y £100,000 y flwyddyn dal yn sefyll sydd yn cynnwys gwyliau.

Yr ydywf yn cofio mynd i weld doctor mis Ionawr diwethaf. Digwyddias edrych ar y wal, a gweld faint oedd y doctor penodol yma yn ei godi am waith yn ystod gwyliau'r Nadolig. Ar ddiwrnod San Steffan (Rhagfyr 26), byddai gofyn am y doctor yma wedi golygu talu iddo £600 yr awr. Diwrnodau eraill fel Rhagfyr 20^fed, £200 i £400 yr awr.

Does dim dwywaith fod gwaith y doctor cyffredin yn un pwysig dros ben mae pawb yn cymyd yn ganiataol, ond maent dim ond yn gweithio o 9 tan 5 yn ystod yr wythnos. Os ydych angen gweld doctor y tu allan i'r oriau yma, am yr adran Damwain ac Argyfwng yr ysbyty agosaf bydd hi, hyd yn oed os chi'n byw yn y cefn gwlad ac yn methu gyrru. Problem.

Yn yr hen ddyddiau byddai doctor yn ymweld a'i gleifion a phobol o fewn y gymdeithas ar hap. Dywedodd fy nhad fod ei ewythr, a oedd yn ddoctor yn ardal Gorseinon, Abertawe, wedi cael ei alw allan yn ystod y nos am bythefnos syth un adeg; yr oedd hyn ar ben ei waith yn ystod y dydd. Yr oedd pethau fel yma yn ddisgwyliedig o'r swydd a'r tâl yr oedd y person yn ei dderbyn.

Os nad yw doctoriaid yn ddigon parod i wneud fel y diswgyl, neu bod yn ddigon wyneb galed i ofyn am fwy pan maent yn cael dros deg gwaith yn fwy na rhai pobol yn y wlad yma, yna mae'n bryd ail ystyried faint o dâl maent yn ei dderbyn. Yr ydym yn derbyn fod eu swydd yn un o safon uwch, ond yn fwy ac yn fwy heddiw, mae eu cyfrifoldebau ym maes iechyd yn digsyn wrth i ffisegwyr, cemegwyr, radiolegwyr, nyrsiau, biocemegwyr gwneud mwy a mwy o'r gwaith. Nid sôn o reidrwydd am staff ysbytai sydd yn gwneud mwy na'u siar, ond yn hytrach y rhai sy'n dewis gweithio yn y gymdeithas ond peidio gwasanaethu.

Gwlychwch eich Traed!

Yn aml wrth gerdded o amgylch bron iawn pobman neu gyrru, mae'r ffyrdd mae nifer yn talu treth, sydd oeddeutu £130, yn wael ac yn anghyson. Mae'r llywodraeth yn ystyried gosod system o dalu am faint o'r ffordd yr ydych yn ei ddefnyddio - a fydd hyn yn golygu cael gwared ar y disg treth? Ond eto, er cymaint yr ydym yn ei dalu at goffa cynnal ffyrdd, nid ydym yn cael gwerth ein pres. Wel wrth gwrs ddim, mae'r llywodraeth cyfredol mewn sefyllfa o fenthyca ar gyfer talu am bethau gwirion megis rhyfeloedd, a grantiau at bethau diwerth; hyn oll er yr ydym yn talu y lefelau uchaf o drethi erioed.

Wrth weld y ffyrdd heddiw, prin iawn sy'n cael ei wario arnynt gan pob llywodraeth leol yng Nghymru. Nid safon yr arwyneb yn unig sydd o bwys, ond yr oll sydd o dan y ffordd hefyd, gan gynnwys y system o ddraeniau i gasglu dwr. Un enghraifft yn Nghaerdydd yw, fod nifer o strydoedd ble mae'r ffin rhwng y ffordd a'r palmentydd bron yn un. Yn ogsytal a hyn, os mae llif o law trwm, mae'r draeniau yn orlifo a'r dŵr yn casglu yn y ffordd. Gan nad oes ffin bellach, mae'r dŵr yn llifio ar y palmant. Yr unig ardal sych yw pwynt top y camber, ond mae ceir yn y fan honno. Beth yw'n wneud?

Oherwydd cynhesu byd eang, fedrwn ddisgwyl mwy o dymhestloedd. Nid rhai mellt a tharannau, ond glaw trwm mewn cyfwng byr o amser. Digon i ddal y systemau cyfredol mewn sioc.

Rhaid buddsoddi yn y tanadeiledd rŵan! Y llefydd sydd yn y mwyaf o beryg yw Llanrwst a Rhuthun. Mae Caerdydd yn digwydd bod mewn helynt fawr, gyda thiroedd gorlifio systemau hydrolegol, megis afonydd, yn ymestyn yn bell i ganol y ddinas.

Bosib byddai cyfres o danciau o dan y ddaear o fudd, i gasglu dwr glaw yn ystod tymhorau'r gaeaf, a'u defnyddio i ddyfrio blodau a chaeau yn yr haf?

Beth bynnag yw'r dewisiadau, mae angen i'r cynghorau sir newid eu cynlluniau gwario. Dim byd ar sothach fel parc busnes arall, ond mwy ar yr union bethau yr ydym yn dibynnu arnynt i allu hyd yn oed cerdded neu gyrru i'r siop leol am beint o lefrith.